Airbnb nasıl oldu da bu kadar başarılı bir konaklama sistemi oldu? Ve nasıl oldu da milyonlarca kişi kullanır hale geldi? (Airbnb 2019 Mart ayında 500 milyonuncu misafirini ağırladı.) Airbnb kuruluşu iki gencin başarı hikayesidir. Brian Chesky endüstriyel tasarım uzmanı, Joe Gebbia ise endüstriyel ve grafik tasarım dalında çift dal bitirmişti. Brian Chesky ve Joe Gebbia okullarını bitirince New York’tan San Francisco’ya taşınmışlardı; kiralarını ödemekte zorlanıyorlardı ve paraya ihtiyaçları vardı. San Francisco’da tasarım için bir etkinlik vardı ve otellerde kalacak yer kalmamıştı. Bu durumu fırsata dönüştürdüler, yani krizi fırsata çevirdiler. Evlerinde hava yatağı ve kahvaltı hizmeti vermeyi düşündüler., bunun için Airbedandbreakfast.com’u tasarladılar. Siteye evlerinin fotoğraflarını yüklediler. “Air Bed and Breakfast” web sitelerinde gecelik fiyatı da otellerden ucuz tuttular. İlk etapta 3 tane müşterileri oldu.
Airbnb Nasıl Büyüdü?
Ancak işleri büyütmek ve devam ettirmek için daha çok paraya ihtiyaçları vardı. O sıralar 2008’de Obama seçim kampanyası yürütüyordu. Çok sayıda mısır gevreği aldılar, Biri Obama diğeri de Mccain için onların resimlerini içeren bir logo tasarladılar. Obamalar satılırken Mccaın satamadılar ve kendileri yemek zorunda kaldılar. Bir miktar para kazandılar ama yeterli olmadı.
Harvard Bilsisayar Bilimlerinden olan Nathan Blecharczyk ekibe katıldı. Blecharczyk sitenin kodlarını yazdı ödeme sistemlerini yaptı. Sonrasında yatırım alarak işleri büyüttüler, ve bu süreçteki en önemli adımları şirketin isminin Airbnbb olarak değiştirilmesi oldu. Uygulamaya yüklenen fotoğrafların kalitelerinin kötü olması, New York’taki satışlarını da negatif etkiliyordu. Buna çözüm bulmak için iyi bir kamera kiralayıp New York’ta ev ev gezerek fotoğrafları onla çektiler. Rezervasyon ve o şehirdeki gelirleri ciddi oranda arttı. Daha sonra diğer şehirlerde de profesyonel fotoğrafçılarla anlaştılar.
Şirket hızla büyüyordu, artık uluslararasılaşması gerekiyordu. 2011’de Almanya’ya sonrasında Barselona, Milano ve Paris dahil birçok yere açıldı. Airbnb soğuk bir ortamdan ziyade daha sıcak bir ev ortamı sunuyordu. İnsanlar tecrübelerini paylaşıyor ve bir sonraki konaklama için geleceklere güven veriyorlardı. 2013’de mobil uygulamalarını tanıttılar ve uygulamaya başladılar. 2014’de de şirketin logosunu değiştirdiler. Airbnb’nin çoğu ev sahibinin otel vergisi ödememişi gibi sorunları olmuştur. Bu sorunun çözümü için Airbnb ev sahipleri adına bazı yerlerde vergi tahsil etti, bazı yerlerde fiyatları arttırdı. Forbes’ göre Airbnb şirket değeri 35 milyar dolardır.
Airbnb Başarısı ve Stratejisi
Airbnb yıkıcı inovasyon kavramına çok güzel bir örnektir. Yıkıcı inovasyon mevcut pazarın bozulup yerine yeni bir pazar oluşturulmasıdır. Airbnb konaklama sektörüne darbe vurarak yeni bir konaklama şekli geliştirmiştir. Airbnb otellerden daha uygundur ve müşterilere ev sıcaklığında ve otellere göre daha uygun fiyatlı bir deneyim sunar. Fiyat konusuna daha makul olduğu için şehirlere daha çok insan gitmektedir.
Airbnb üç konuda hizmet vermektedir. Birincisi konaklama yerleri olarak. İkincisi deneyimlerdir. Deneyimler bölümünün başarılı tasarımı internet sayasında yer almaktadır. Mutfak sanatı, hayvan hakkıyla ilgili etkinlikler , müzikle ilgili deneyimler, kültürel ve sanatsal etkinlikler, spor, sağlıklı yaşam etkinlikleri yer almaktadır. Üçüncüsü maceralardır.
Airbnb’de güvenliğe çok önem verilmektedir. Rezervasyondan önce risk açısından puanlanır, şüpheli durumlarda önceden farkedilecek bir uygulamaları vardır. ABD’de terör saldırısına önlem için arka plan kontrolleri yapılmaktadır. Ev sahiplerinin misafirlere yerel unsurları anlatmak için hazırlık yapmaları sağlanır. Ödemeler güvenli bir sistemle yapılır ve hesap koruması vardır. Dolandırıcılığa önlem için de programları vardır.
Airbnb’de ev sahibi koruma sigortası vardır. Evde teminat kapsamındaki konaklama sırasında birinini yaralanması veya maddi zarara uğraması durumunda 1 milyon dolara kadar sorumluluk sigortası uygulanmaktadır.
İstanbul’da Airbnb ile evini turistlere veren bir ev sahibi ile görüştük. Evinin günlük kiralama ücreti 300 tl temizlik ücreti ise 70 tl. Temizliği de kendi yapıyor ve misafirlere şehirle ilgili tavsiye ve harita veriyor. Airbnb hangi konularda destek sağladığını sorduk. Airbnb iptal tarih değişimi para iadesi evi beğenmezlerse onlarla ilgili misafire destek , ev sahibi ise gelen misafirlerden memnun olmazsa onları arayıp gönderme gibi konularda destek verdiğini ifade etti.
Airbnb şirketi, çalışanlara nasıl bir ortam sunuyor?
Mark Levy, Global Çalışan Deneyimi Başkanı olarak atanmıştır. İnsan Kaynakları “deneyim olarak işyeri” vizyonu oldu. Levy’i Forbes dergisinde çalışma sistemlerinde öncelikle çalışanların şirkete aidiyet duymalarını sağlamaya önem verdiklerini ifade etmiştir. Şirket çalışanı kapalı bir mekana hapsetmek yerine; istediği alanda çalışabileceği açık kat planı yapmıştır. Çalışma ortamları ev gibi konforludur, yoga alanlara bile bulunmaktadır.Levy’nin çalışanları veriminin artması şirket verimini artırır kuralını iyi bir şekilde uyguladığını görmekteyiz.
Resimde San Francisso’daki merkez ofisi görmekteyiz. Ev gibi bir ofis ortamı ve sıcaklığı göz çarpmaktadır.
Pandemi Sürecinde Airbnb’in Durumu:
COVID-19’a bağlı iptallerin maliyetini karşılamaya yardımcı olmak için oluşturulan 250 milyon dolarlık fonun yanı sıra, ev sahiplerine yardımcı olacak başka yardım programları da yapılmıştır. Bunlardan biri de; Airbnb Nisan ayında duyurduğu Süper Ev Sahibi Yardım Fonu uygulamasıdır. Bu fon ile 17 milyon dolarlık ev sahiplerine hibe verme işleminin yüzde 70’inin tamamladığını duyurmuştur. 8.700 kişiye 16,8 milyon ABD doları tutarına hibe verilmiştir, hibe alanların %67’den fazlası ABD dışından olmuştur. Kalan hibelerin ise 2020 Eylül ayına kadar dağıtılması planlanmıştır.
Pandemi sürecinde zorda kalan ev sahiplerini desteklemek için bu proje oluşturulmuştur. Proje Airbnb çalışanlarının kendi bütçelerinden yaptıkları 1 milyon ABD dolar ve şirketin kurucularının da kendi bütçelerinden 9 milyon ABD doları ile finanse edilmiştir. Kalan 7 milyon dolar da yatırımcılardan gelmiştir.Yardımlar zaten özel bir yardım verilen Çin Ana Karası dışında her ülkeden ve her bölgeden kendi seçimleri ile ev sahiplerine verilmiştir. Programın amacı, birincil evlerini kaybetme tehlikesi olan uzun dönemli ev sahiplerini desteklemektir. Şartlar ; ev sahibinin ikiden fazla kaydının olmaması, kimliğinin doğrulanmış olması, toplamda bir sene veya daha uzun süredir ev sahibi statüsünde olması ve COVİD-19 sebebiyle gelirlerinin önemli bir kısmını kaybetmiş olması ve ana gelir kaynağının Airbnb olmasıdır. Her hesap için 5.000 ABD dolarına kadar yardım yapılması öngörülmüştür. Yardımlar geri ödemesizdir.