Son yıllarda neredeyse tüm tüketiciler en az bir kere Amazon’dan ürün siparişi vermiştir. Her ay 197 milyon kişi, internet sitesi veya uygulama üzerinden pazar yerini ziyaret ediyor. Mevcut durumda Amazon’un dünyada tam 2,5 milyon satıcısı var. Amazon üzerinden dakikada satılan ürün sayısı ise 4.000! Bunlar bir pazar yeri için inanılmaz rakamlar. Bir şirketin tüm dünyaya yayılması ve yüksek kullanıcı sayısına sahip olması ticari açıdan ulaşabileceği son nokta olarak görülebilir. Peki Amazon nasıl başarılı oldu? Şirketin başarısının altında yatan sırlar neler? Jeff Bezos şanslı mıydı, yoksa onu diğer girişimcilerden farklı kılan başka özellikler de var mıydı?
Sorunsuz İade Süreçleri
Aslında sorunsuz iade süreçleri Amazon’u Amazon yapan bir numaralı özellik. Hatta dünyanın her ülkesinde tüketicilerin bu pazar yerini tercih etmesinin ana nedeni iade süreçleri olarak sayılabilir.
Aslında e-ticaret ile ürün satın almak birçok risk barındırır. Özellikle giyim ve spor ürünleri kategorilerinde bu riskler daha da artar. Ancak şirketlerin tüketicinin güvenini kazanması için baştan sona sorunsuz iade süreci sunması gerekir. Örneğin, bir tüketici satın aldığı kazak küçük geldiği için değiştirmek isteyebilir. Bazı durumlarda ise ürün görseli ile gelen ürün arasında ciddi farklar olabiliyor. İşte bu gibi durumlarda tüketicinin hiçbir zorlukla karşılaşmadan ürünü iade edebilmesi gerekir. Amazon, geçerli bir neden olduğu sürece hiçbir zorluk çıkarmadan ürünleri iade almaktadır.
Fiyat Alternatifleri
Henüz Amazon Türkiye fiyat alternatifleri açısından yeterince iyi bir performans göstermese de ABD ve İngiltere’de işler oldukça farklı. Herhangi bir ürünü satın almak isteyen kullanıcılar, ürüne dair farklı fiyat alternatiflerini görebiliyor. Örneğin, yukarıdaki görselde yer alan Beats Solo3 kulaklık için toplamda 10 farklı fiyat alternatifi yer alıyor. Ürünü tıklayınca görülen ₤139.95 fiyata ek olarak 9 adet kullanılmış yani ikinci el fiyat alternatifi de gösteriliyor. İkinci el alternatiflerinde aynı ürünü ₤120.69 fiyatına bulmak mümkün. Bu üründe ciddi bir fiyat farkı olmasa da, bazı ürünlerinde ikinci el seçenekler anlamlı farklar yaratıyor. Kullanıcıların ikinci el ürünlere ve rekabetçi fiyatlara ulaşması sayesinde Amazon en çok kullanılan e-ticaret siteleri arasında yer alıyor. Karşılaştırmalı fiyat seçenekleri ise şirketin başarısının da önemli bir bölümünü oluşturuyor.
Doğru Ürün Sınıflandırması
Amazon’un başarısının en önemli sırrı müşterilere istedikleri ürünü anında sunması. Bir müşteri, ünlü markaların ürünlerinin yanı sıra günlük hayatın vazgeçilmezleri arasında yer alan sebze soyucu gibi basit bir ürüne de aynı satış kanalı üzerinden ulaşabiliyor. Amazon bu süreçte hem yüksek kar marjına sahip ama az satan ürünleri, hem de düşük kar marjına sahip ama çok satan ürünleri tek bir yerden sunmayı başardı. Böylece tüketiciler son model Beats kulaklık ya da limon sıkacağı satın almak için tek bir adresi ziyaret etmeyi tercih ediyor. Amazon bu satış stratejisi için ‘süper mağaza’ ifadesini kullanıyor. Temelde bir süpermarket olsa da derinlere indiğimizde bir süper marketten çok daha fazlasını sunuyor.
Ücretsiz Kargo
E-ticaret söz konusu olduğunda tüketicilerin en çok şikayet ettiği konulardan birisi de genelde kargo ve gönderim seçenekleri oluyor. Yapılan araştırmalara göre tüketiciler için gönderim konusunda önemli birkaç nokta bulunuyor. Hızlı kargo, sorunsuz ürün teslimi, aynı gün teslim gibi önemli konuların yanı sıra ücretsiz kargo da tüketicilerin yaptıkları seçimlerde büyük rol oynuyor. Birçok tüketici, fiyatı daha yüksek olan ama ücretsiz kargo içeren ürünleri tercih edeceğini ifade ediyor. Amazon’un başarısının sırrı da tam olarak burada yatıyor. Faaliyet gösterdiği ülke içinde Amazon’da yer alan ürünlerin neredeyse tamamı ücretsiz kargo ile gönderiliyor. Böylece tüketiciler kapıda kargo ücreti ödeme ya da sürpriz kargo ücretleri gibi sorunlarla karşılaşmıyor.
Amazon’a Özel Ürünler
Şirketin başarılı olmasının altında yatan bir diğer neden ise Amazon markası altında kullanıcıların ihtiyaçlarını karşılayan ürünler çıkarması. Amazon Kindle bu ürünlerin en başında geliyor. Dijital dönüşüm sürecini başarılı bir şekilde yöneten marka, günümüzde zengin bir e-kitap arşivine sahip. Dijitalleşen toplum da e-kitap okuyucusu Amazon Kindle ile bu dijital kitap ürünlerine yöneliyor.
Bunun yanı sıra Amazon Alexa Dot da şirketin son birkaç yıl içinde en çok satan ve en popüler ürünleri arasında yer alıyor. Alexa sayesinde evde müzik yayını yapmak, hava durumunu öğrenmek ve diğer birçok işleve kavuşmak mümkün. Aslında Apple’ın Siri’si ve Microsoft’un Cortana’sı da benzer işlevlere sahip. Sadece insanların Amazon’a marka olarak güvendikleri için Alexa’yı daha fazla kullanıyor. Bu da şirketin her geçen gün büyümesine katkıda bulunuyor.
Amazon’a Özel Hizmetler
Amazon’a özel ürünlere ek olarak şirket özel hizmetler de sunuyor. Amazon Prime sayesinde birçok kitabı ücretsiz olarak okumak mümkün. Bu hizmet ilk olarak e-kitap okuma hizmeti olarak başladı. Ancak Netflix gibi online yayın akışı hizmetlerinin popülerleşmesi ile farklı bir yol izledi. Amazon Prime Video ile yüzlerce dizi ve filmi üyelik oluşturarak izlemek mümkün. Henüz Türkiye pazarında yer almasa da Amerika pazarında oldukça yaygın olarak kullanılıyor.
Fulfilled by Amazon
Fulfilled by Amazon da şirketin büyümesinde büyük bir rol oynuyor. Bu sistemde satıcılar sisteme üye oldukları zaman gerçekleştirdikleri satışlar Amazon tarafından kargoyla gönderiliyor. Ayrıca satıcının ürünleri Amazon’un bu işe özel olarak ayrılan depolarında tutuluyor. Buna ek olarak Amazon bu hizmet kapsamında satılan ürünler için müşteri hizmetleri de sağlıyor. Satıcılar Amazon satıcı hesabı oluşturması ve ürünlerini listelemesinin ardından onay aldıktan sonra hemen satış yapmaya başlayabilir.
Yeniliği ve Gelişmeleri Benimseme
Yukarıda sıraladığımız tüm faktörler ele alındığında şirketi başarılı kılan yeniliği ve gelişmeleri benimsemesi. Yukarıda da ifade ettiğimiz gibi Netflix benzeri online platformların popülerleştiğini gören Amazon, kendi video akış sistemini kurdu. Buna ek olarak da, satıcılara sağladığını kolaylıklar sayesinde her geçen gün daha da fazla satıcının platformda yer almasını sağladı. Şirketin yenilikçi kültürü sayesinde yapay zeka, makine öğrenmesi gibi güncel teknolojiler pazar yerine entegre ediliyor. Makine öğrenmesiyle ürün önerileri yapan algoritmalar tüketicilere daha mantıklı ürün önerilerinde bulunuyor.
Diğer Markalar Başarı için Hangi Yolu İzlemeli?
Amazon’un başarısı her ne kadar imkansız gibi görünse de doğru planlama ve doğru uygulama sayesinde sizi markanız da bu başarıya ulaşabilir. Kendi markanızın ölçeğine göre yapılacak bir dijital dönüşüm planlaması ve entegrasyonu, başarıyı elde etmenize yardımcı olacaktır. Buna ek olarak Amazon’un stratejilerini izleyerek ve bunları kendi stratejilerinizle harmanlayarak markanızın ve işletmenizin bir adım önce geçmesini sağlayabilirsiniz.
Başarı için önemli olan noktalar, her zaman yenilikçi kültürü benimsemek, değişime açık olmak ve hareket geçmek için hazır olmak. Günümüzde her saniye farklı bir uygulama ve farklı bir strateji gelişiyor. Çevik yönetim anlayışını benimseyen işletmeler, bu değişimlere hızlı bir şekilde uyum sağlayabilir. İşin sırrı değişimi öngörmek, değişime göre planlama yapmak ve zamanı gelince tüm bu planları uygulamak. Bu adımları izleyen markalar ve işletmeler, Amazon’un önderlik ettiği başarı yolunda emin adımlarla ilerleyebilir.