Bir anne-baba için bebekleri nasıl önemliyse, bir girişimci için de kuracağı şirket de bir o kadar önemlidir. Yeni doğmuş bir bebek gibi bu tüzel kişilik de kırılgan ve hassastır. Bir anne baba gibi kurucusu ya da kurucuları tarafından desteklenmeye ihtiyaç duyar. En önemli desteklerden biri ise kişiliğini, yolunu ve amacını yansıtacak bir isim vermektir.
Şirket isminin ne kadar önemli olduğunu vurgulamak için pazarlama savaş teorisinin ve konumlandırma teorisinin öncülerinden biri olan Jack Trout, “Alabileceğiniz en önemli pazarlama kararı, bir ürüne koyacağınız isimdir. Pazar payı, ürünün özelliklerinden çok markanın tüketicilerinin zihinlerindeki gücü üzerinde yükselir. Uzun vadede bir marka, daha kaliteli bir ürün değil daha kaliteli bir isimdir” demiştir.
Bizler de bu bilinçle bu yazımızda, tüm girişimci ve girişim ruhuna sahip olanlar için şirket isimlerini nasıl seçebileceklerine dair rehber niteliğinde bir yol haritası hazırlamak istedik. Yolda üzerinde durulacak çok durak var hadi gelin başlayalım bir an önce.
YAZI: Reklam Nedir? Reklamlar ve Ajanslar Nasıl Ortaya Çıktı?
Şirket İsmi Seçerken Nelere Dikkat Edilmelidir?
Bir girişimci için şirketinin ismini belirlemek belki de somut olarak atılan ilk ve en önemli adım olacaktır; Çünkü belirlenen isim sonrasında şirketin markalaşma yolunda logosunu, sloganını, vizyon ve misyon gibi kalıcı olması gereken yapı taşlarının belirlenmesini etkileyecektir. Dolayısıyla bu önemli sürecin acele etmeden, en detaylı şekilde araştırılarak karar verilmesi gerekir. Aksi takdirde acele edip önemli noktaları gözden kaçırarak geri dönülmez hatalı adımlar atmak kaçınılmaz olur. Bunun için isim seçerken bazı noktalara dikkat etmek, girişimcilik yolunu açıcı ve geri dönülmez hataları önleyici olacaktır. İşte o noktalar…
Şirketinizi İyi Anlatması
Bir şirket isminin öncelikle o şirketi en iyi şekilde tanımlıyor olması gerekir. Ürün ve hizmetlerini, pazarlama alanındaki konumunu, sosyal sorumluluktaki duruşunu ve kuruluş hikâyesini içinde barındıran bir isim olmalıdır. Yani geçmişte kendini “Özkardeşler” olarak tanımlayan ama aile bağlarından başka şirket yapısına dair hiçbir anlatımı olmayan isimler terk edilmelidir. Elbette ki kurucularının isimleriyle markalaşmış büyük şirketler yok değildir. Ancak buradaki önemli nokta o ismin güçlü bir hikâyesinin olmasıdır. Ülkemizden Ülker, dünyadan ise Levi’s ve Disney bunun en iyi örneklerindendir.
Fotoğraf: unsplash
İlgi Çekici Olması
Bir şirket isminde olması gereken bir diğer özellik de zihinde ilgi uyandıran ve dikkat çekici olmasıdır. Şirket hikâyesini ve iletişim stratejisini destekleyici ilgi çekici bir isim tercih edilmelidir. Bunun için mitoloji ve edebiyat gibi alanlardan destek alınabilir. Örneğin Nike, ismini Yunan mitolojisindeki zafer tanrıçasından almıştır. Farklı olarak ürün ve hizmetlerinize farklı bir gözle bakarak çevrenizden de bu yönde destek isteyerek ilgi çekici bir isim belirlenebilir. Blackberry ve Caterpillar buna iyi birer örnektir.
Çağrışımlarına Dikkat Edilmeli
İsim seçiminde önemli noktalardan biri de ismin yarattığı çağrışımdır. Bunun için hem ürün ve hizmet yapısıyla hem de amacıyla uyumlu olmalıdır. Bu tarz isimlere en iyi örneklerden biri Wix olacaktır. Wix, bir web sitesini en kolay şekilde yapılmasına imkân sunan bir sistemdir. Bu haliyle dış destek almadan web sitesi kurma sorunu çözmeyi amaçlayan şirket, İngilizce çözmek anlamına gelen “fix” kelimesini kullanarak Wix ismini almıştır. Bir diğer örnek ise Canva’dır. Canva, logo, afiş gibi birçok çeşit tasarımın kolaylıkla yapılmasına hizmet sunar. Tıpkı bir ressamın eserlerini oluşturduğu canva çalışması gibi. Bu şekilde isim, kullanıcıların zihnin hem anlamlı hem de pozitif bir çağrışım yaratmış olacaktır.
Başka Dillerdeki Anlamları Kontrol Edilmeli
İsim seçiminde dikkat edilmesi gereken önemli bir nokta da anlamın evrenselliği olmalıdır. Ürün ve hizmet ile uyumlu, hikâyesi ve anlamı olan bir ismin, farklı dillerdeki karşılığının itibar zedeleyici olmaması gerekir. Ayrıca girişim, lokal olarak başlamışsa bile yurt dışına açılma olasılığı her zaman öngörülmelidir. Bunun en güzel örneğini bir Japon markası olan Nissan otomobil markasının Moco serisinde görürüz. İspanyolca “Moco” kelimesinin “sümük” anlamına geldiğini araştırmadan tanıtan Nissan için bu hata Moco serisini tamamen Avrupa’dan çekmek zorunda kalmasına neden olur. Bir benzerini ise Chevrolet’in Nova serisinde görürüz. “Nova” kelimesi İspanyolca “gitmez” anlamına geldiği için dünya çapında satış başarısı yakalayan seri, aynı başarıyı Latin Amerika’da yakalayamamıştır. Anlam demişken hem farklı dillerdeki anlam kargaşasını engellemek hem de tamamen özgün olmak adına uydurma kelime anlamına gelen neolojizmler yöntemi ile isim oluşturulabilir. Böylece rakipler arasında öne çıkmak da kolaylaşacaktır. En güzel örnekler arasında Google ve Yahoo verilebilir.
Marka Tescili ve Domain Kontrolü Yapılmalı
Şirket isim belirleme aşamasında şirketin büyümesinin yolunu açacak ya da tamamen kapayabilecek kadar etkili konulardan birisi de marka tescili ve alan adı alımıdır. İlgili yasal başlıklar ve telif hakları gözetilmeden oluşturulan bir şirket ismi, ileride büyümeye değil büyük çaplı tazminatlarla sonuçlanacak mahkemelerle mücadeleye dönüşebilir. Bunun için şirket isim tescili işlemlerinin tam olarak yerine getirilmesi gerekir. Büyümenin günümüzdeki karşılığı dijital platformlarda var olabilmek için marka tescili kadar domain yani alan adı kontrolü de bir o kadar önemlidir. Bunun için alan adının kısa, uyumlu, yaratıcı olması ve Türkçe karakter ve çeşitli işaretleri barındırmıyor olması gerekir. Bu duruma yansıtan bir örnek vermek gerekirse Burger King verilebilir. Burger King dünya çapında bu isimle tanınan bir marka olmasına rağmen isim Avustralya’da daha önceden alınmış olduğu için Avustralya’da Hungry Jack’s ismini kullanmak durumunda kalmıştır.
Akılda Kalıcı Olmalı
Yukarıda şirket isim belirlemede dikkat edilmesine yönelik paylaştığımız tüm adımların belki de en ortak noktası, bu adımlara dikkat edilmesi durumunda zihinlerde dolayısıyla pazarda kalıcılığı sağlaması olacaktır. Dünyadaki en başarılı şirketler, müşterilerinin zihinlerinde kalıcı olabilenlerdir. Akılda kalıcı olabilmek için ise görsel, işitsel gibi duyularla müşterilerde duygu uyandırılmalıdır. Dünyaca ünlü Alibaba’nın kurucusu Jack Ma bu düşünceyle şirket ismini belirlemiştir.
Yine, “html” kod yazılımından ilham alan Hotmail mail servisi, hizmet ve anlam uyumu ile akılda kalıcılığı yakalayan başarılı markalardan birisidir. Bazı markalar da vardır ki ürünüyle o kadar özdeşleşir ki ürünü anlatmak isterken marka ismi kullanılır. Özellikle ülkemizde gözlemlediğimiz bu şirket isimlerine verilebilecek en güzel örnekler arasında, Nescafe, Selpak ve Vileda isimlerini sıralayabiliriz.
Yukarıda kendi kişisel kariyerini belirlemeyi hedefleyen girişimci adayları ve girişim ruhuna sahip herkes için yardımcı olabileceğini düşündüğümüz şirket ismi belirlemede dikkat edilmesi gereken noktalar üzerinde durmaya çalıştık. Bu anlamda yazımızın ihtiyaç duyanlar için yardımcı olacağını umuyoruz. Yeni yazılarımızla yeniden buluşmak üzere…