Daniel Ek, 21 Şubat 1983’de Stockholm, İsveç’de doğdu. Gençken işletmelere web siteleri yaptı. Sonrasında KTH Royal Institute of Technology’de mühendislik okulunu bıraktı. Google şirketine iş başvurusu üniverste mezunu olmadığı için kabul edilmedi. 2006 yılında İsveçli Tradedoubler şirketine sattığı bir çevrimiçi pazarlama şirketi olan Advertigo’yu kurmadan önce birkaç Web tabanlı şirkette çalıştı. Daha sonra Tradedoubler’ın kurucu ortağı Martin Lorentzon ile Spotify’ı kurdu ve CEO oldu.
Ek’in çevrimiçi müziğe erişim sağlamaya yönelik yenilikçi iş modeli , şarkı indirmeleri için ücret talep etmemesi bakımından diğer hizmetlerden farklıydı. Spotify müşterileri, görüntülü veya sesli reklamcılığa izin vermek isterlerse çevrimiçi müzik akışını ücretsiz olarak dinleyebilirler. Bununla birlikte, Premium üyelikte aylık ücret vererek çevrimdışı da müzik dinleyebilir ve müzik listesi oluşturabilirler.
Görsel: Unsplash
Şirketin Kuruluşu
Spotify 2006’da kuruldu ancak 2008’de piyasaya sürüldü. ‘Spotify’ adı, kurucularına tesadüfen geldi. Daniel ve Martin, müzik akışı işleri için bazı olası isimleri söylerken, Daniel “Spotify” adını yanlış duydu. Spotify adının anlamı daha sonra “Spot” ve “Identify” kelimelerinin birleşimi olarak özetlendi.
Martin Lorentzon yani spotifyin kurucu ortağı en başından beri Daniel Ek’e inanmıştı. Başarılı olacağına inanıyordu. Spotifty’i maddi anlamda destekledi. Paraları azaldığı zaman yatırımcılarla tek tek görüşerek onları şirkete katılmaya ikna etmeye çalıştı. Şirketin en önemli isimlerinden biri oldu. Şirkette diğer önemli isim de yazılımcı Andreas Ehn idi. Daniel Ek, Andreas’a kendi yazılım ekibini kurması için yetki verdi ve ekibin başına geçirdi. Spotify’de şarkıların süper hızda bulunmasını Andreas ekibi ile sağladı. 2009’da Spotify’den ayrıldı.
Şirkette bir diğer önemi isim de Per Sundin idi. 2004-2008 yılları arasında Sundin, Sony ve BMG’nin birleşmesinden sonra Sony BMG’nin CEO’su olarak görev yaptı . 2008 yılında Sundin, Universal Music Sweden’e başkan ve CEO olarak katıldı. Per Sundin başlangıçta Spotify’in bedava müzik politikasına karşı idi. Ancak sonrasında artık teknolojinin bu yöne evrildiğini kabul ederek şirketle ortak bir yol izledi. Per Sundin, Aynı yıl Spotify ile ortak olan ilk müzik şirketi yöneticisi oldu ve böylece akış platformunun kapısını açtı.
Bir diğer önemli isim ise, Avukat Petra Hansson idi, şirket bir süre sonra mali açıdan sıkıntıya girmişti. Petra, isteyen kişilerin kendi müzik listesini oluşturabileceği Premium üyeliği şirkete sundu ve kabul edildi. 2009’da Petra, Spotify’ı Amerika Birleşik Devletleri’nde başlatmak için müzakerelere devam etmek üzere Niklas ve Ken Parks’a katıldı. Warner Music Group’un o zamanki CEO’su Edgar Bronfman Jr. ile Warner’ın kataloğunu Spotify’da Avrupa’da kullanılabilir hale getirmek için müzakerelerde önemli bir rol oynadı. Petra Hansson 2017’de Spotify’den ayrıldı.
Görsel: Unsplash
Şirketin Büyümesi
Spotify, birkaç yıl içinde popülerlik kazanıp en çok kullanılan yeni uygulamalardan biri haline geldikten sonra, uygulamada olmanın önemini ve sizin uygulamanıza yaymak zorunda olduğu potansiyeli anlayan önemli plak şirketleri ile sözleşme imzalayarak ABD pazarına girdi. Sanatçılar 2011 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nde kurulmuş ve şu anda aktif kullanıcı sayısında geride bıraktığı iTunes, Amazon Music, Pandora ve yeni oluşturulan Tidal (2014) gibi tanınmış ve önemli müzik uygulamaları ile rekabet etmeye başlamıştır. Ek, Amerika’daki serüvenine başladıktan kısa bir süre sonra, uygulamanın müzik dünyasıyla ilgili çeşitli uygulamaları barındırabilecek bir platform haline gelerek değişeceğini ve çeşitleneceğini duyurdu çünkü kendisinin de belirttiği gibi: Müzik, müziğin ötesine geçer. O zamandan beri uygulama, TuneWiki (harfler), CrowdAlbum (fotoğrafçılık) ve Billboard (listeler ve çizelgeler) gibi üçüncü taraf uygulamaların ve diğerlerinin dâhil edildiği çok platformlu hale geldi. Ayrıca, uygulamanın kullanımını kişiselleştiren çeşitli uzantılar ve seçenekler oluşturuldu, böylece her kullanıcı uygulamadaki müzik dünyasının keyfini istediği şekilde çıkarabilir ve keşfedebilir.
Aynı dönemde platform, Rolling Stone, Moi ve platforma atlayan diğerleri gibi özel kanalların ve dergilerin entegrasyonuyla kullanıcıları şaşırttı ve her zevke uygun çeşitli müzik listeleriyle kullanıcıları memnun etti. Spotify, platform olduktan üç yıl sonra, atlanamayacak kısa reklamlar da dâhil olmak üzere ücretsiz kullanıcılar için saatlerce dinleme sınırını kaldırdı. Aynı yıl, uygulama, Topspin ve Starbucks ile ortaklık kurarak pazarlama, satış ve kullanıcı deneyimi için tercih yaptı ve kafe gibi yerlerde yeri olan ilk müzik uygulaması oldu.
Spotify, son zamanların en çok kullanılan uygulamalarından biri olarak kendini sağlamlaştırdıktan sonra Facebook, Twitter, Instagram, Snapchat gibi sosyal ağlarla çeşitli ittifaklar kurarak kullanıcılarının uygulamaya erişmesine ve içeriğini çeşitli şekillerde paylaşmasına olanak sağladı.
2016 yılından bu yana uygulama, kullanıcıların yeni sanatçıları, yeni şarkıları, en çok dinlenenleri ve unuttukları şarkıları keşfedebilecekleri, her zevke uygun hazırlanmış çeşitli listeler aracılığıyla kullanıcılarıyla bağlantı kurmayı başarmıştır. En çok dinlenen listelerden bazıları Discover Weekly, Billboard Hot 100, Hipster International, Digster HIP HOP HITS !, Billboard R & B / Hip-Hop Songs, Top Trap Latino ve diğerleridir. Ancak, uygulamanın şu anda sahip olduğu farklı uzantıların, kullanıcı deneyimini iyileştirerek kullanımını kolaylaştırdığı ve kişiselleştirdiği göz ardı edilmelidir. En önemli uzantılardan bazıları, Forgotify, The Set Listener ve Vidfish’tir.
Uygulamanın yenilenmesiyle elde edilen başarı, yaratıcısını 2018 yılında 26,5 milyar dolarlık piyasa değeriyle borsaya girerek daha da genişlemeyi düşünmeye yöneltti. O zamandan beri, uygulama büyümeyi ve yenilik yapmayı, kullanıcı deneyimini iyileştirmeyi ve anın en önemli uygulamalarından biri olarak kendini sağlamlaştırmayı bırakmadı. Düşüşlerini ilan eden seslere ek olarak Tidal, Pandora ve iTunes gibi zorlu rakiplerle karşı karşıya. Mart 2023 itibarıyla 210 milyon ödeme yapan abone dâhil olmak üzere aylık 527 milyondan fazla aktif kullanıcısı ile en büyük müzik akışı hizmeti sağlayıcılarından biridir.
Görsel: Unsplash
Spotify Pazarlama ve Marka Stratejisi
Başından beri Y Kuşağı ve Z Kuşağı gibi gençleri hedefleyen Spotify, uygulamada, reklamlarda veya başka herhangi bir yerde gençlerle nasıl iletişim kuracağını biliyor. Spotify, duş almak, uyumak, antrenman yapmak ve diğer tüm durumlar için çalma listeleri ile kullanıcılarının her an yanında.
Spotify’ın pazarlama stratejisine hızlı bir bakış, bize ağırlıklı olarak şunlara odaklandığını söylüyor:
sosyal medyada etkileşim, kullanıcılara özel oynatma listeleri sağlamak ve ortak kampanyaları aracılığıyla indirimler.
Spotify, müşteri verileriyle hedef kitlenin müzik tercihlerini ve dinleme alışkanlıklarını araştırır ve her kullanıcı için kişiselleştirilmiş çalma listeleri oluşturur. Böylece, kullanıcılara çevrelerindeki diğer kişilerle paylaşmaları için yeterli sebep verirler. Sonuç olarak, Spotify’ın kendilerine ne önereceğini görmek için daha fazla kişi uygulamayı indiriyor. Spotify’ın kişiselleştirilmiş kullanıcı deneyimine odaklanan pazarlama stratejisi, rakiplerinden sıyrılmasını ve güvenilir bir müşteri tabanı oluşturmasını sağladı. Şimdi bu başarının arkasındaki detaylara bakalım.
Firma ile Kullanıcı Odaklı Tasarım: Bir hizmet veya ürün tasarlarken, üç evrensel ilkeye dayanan kullanıcı deneyimine gerçekten dalmak gerekir:
- görsel gramer
- dil ve tipografi
- anlatı tasarımı
Kullanıcılara paylaşıma hazır sosyal medya gönderileri sunarken canlı ve zıt renkler kullanan, şarkıyla birlikte kısa videolar veya sözlerin de gösterildiği Spotify’ın görselliği göz dolduruyor. Ayrıca, arkadaşlar gibi kullanıcılarla iletişim kurmak için resmi olmayan “siz” dilini kullanır. Spotify’ın pazarlama stratejisi kişiselleştirmesi, sizi hesabınızın hikaye anlatıcısı yapar. Arkadaşlarınızla karışık çalma listeleri oluşturarak ikinizin de hangi şarkıları dinlediğini görebilir, beğendiğiniz şarkılara benzer şarkıları keşfedebilir ve belki de farklı amaçlarla en iyi şarkıları çalma listelerinde toplayabilirsiniz.
Kültür Trendi: Spotify Culture Next 2022 Raporuna göre Y Kuşağı ve Z Kuşağı, ses akışı ve kültürünün geleceğini şekillendiriyor. Ses konsepti, gençlerin bakış açısını değiştirir ve kendi topluluklarını oluşturup bulmalarına veya yerel bir topluluğa katılmalarına yardımcı olur. Spotify ile var olmak, anlaşılmak ve birbirlerini desteklemek veya ilham vermek için bir alan buluyorlar.
İyi Abonelik Planları: Potansiyel bir müşteriyi hizmetinizin abonesine dönüştürmek, tüm şirketler için bir zaferdir. Uygun fiyata kaliteli hizmet almak, kullanıcının uzun yıllar Spotify’da kalmasını sağlayacak güce sahip güçlü bağlayıcıdır. Spotify, çeşitli abonelik planları sunar, bu nedenle sizin için doğru olanı bulmak kolaydır. Spotify’ın Premium planı, kullanıcılara reklamsız müzik akışı, milyonlarca şarkıdan oluşan bir kitaplığa sınırsız erişim ve şarkıları çevrimdışı dinlemek için indirme yeteneği sunar. Bu, Spotify’ın platformunu birinci sınıf bir müzik deneyimi arayan kullanıcılara tanıtmasına olanak tanır. Benzer şekilde, ücretsiz planı, kullanıcıların reklamlı şarkılara erişmesine olanak tanır. Spotify, bu farklı planları sunarak daha geniş bir kullanıcı yelpazesine ulaşmayı başardı. Bu da şirketin dijital pazarlama kampanyalarını daha etkili bir şekilde hedeflemesini sağladı.
Spotify’ın Sosyal Medya Pazarlama Stratejisi
Spotify’ın dijital müzik akışı dünyasındaki başarısı, büyük ölçüde, anlayışlı sosyal medya pazarlama stratejisinden kaynaklanmaktadır. Yeni çıkanları ve eski favorileri öne çıkaran ustaca hazırlanmış gönderilerle Spotify, potansiyel ve mevcut müşterilerin tekliflerinden her zaman haberdar olmasını sağlar.Marka hakkında sohbetler oluşturmak ve bilinirliği artırmak için etkileyici onaylarından birden çok sosyal medya platformunda yerel reklamcılığa kadar çeşitli kaynaklardan yararlandılar. Spotify’ın dijital pazarlama stratejisi en son trendleri takip etmek ama aynı zamanda trend yaratmak olduğu için sosyal medya kampanyalarında Spotify genç nesillere hitap eden bir dil kullanıyor Spotify’ın akıllıca yönetilen kampanyalarını yansıtan bazı örneklere bakalım:
Hashtag’ler kullanıcıları bir araya getirir ve ruh dinleyicilerini bulmalarına veya yeni sanatçılar, şarkılar ve gruplar keşfetmelerine yardımcı olur. Spotify, 2014 yılında #thatsongWhen ile kullanıcıları öne çıkardı. Kullanıcının medya ekleyebileceği, hikayeyi anlatabileceği, şarkıyı paylaşabileceği bir platform yaptı. Ayrıca, tüm dünyada #2022Wrapped gibi yıllık Wrapped hashtag kampanyalarının büyük etkisini gördüğümüz için , hashtag kullanımı kesinlikle Spotify’ın küresel pazarlama stratejisidir.
Kendi paketlerini paylaşma dürtüsü, inkar edilemez bir şekilde kullanıcılar arasında bulaşıcıdır. Spotify Wrapped, kullanıcı tabanlı bir özellik olarak, insanların müzik zevklerini başkalarıyla paylaşmalarına, yani kimliklerinin bazı kısımlarını açmalarına olanak tanır.Veriye dayalı pazarlama stratejileri giderek daha popüler hale geliyor ve Spotify, verileri kendi çıkarları için kullanan markalardan biri. 456 milyon kullanıcıdan büyük miktarda veri tutan Spotify, bireysel dinleyiciye göre uyarlanmış hedefli pazarlama kampanyaları oluşturmak için dinleme davranışı, favori sanatçılar ve en çok çalınan şarkılar gibi tüketici verilerini kullanır. Şirket, 2016 yılında Spotify kullanıcılarını en sevdikleri sanatçılarla buluşturan veriye dayalı bir pazarlama kampanyası başlattı ve o zamandan beri kişiselleştirilmiş yaklaşımını geliştirmeye devam ediyor. Spotify ayrıca, kullanıcıların kişiselleştirilmiş çalma listelerini arkadaşlarıyla paylaşmasına olanak tanıyan “Blend” özelliği gibi, karar vermek ve kullanıcı deneyimini iyileştirmek için yapay zeka ve makine öğreniminden yararlanır.
Spotify’ın yaratıcı pazarlama stratejileri uygulayarak gelirini ve kullanıcı tabanını artırması başarılı oldu. Şirket, veriye dayalı bilgilerden, kişiselleştirmeden ve ağızdan ağza pazarlamadan yararlanarak Spotify Wrapped gibi girişimlerle olağanüstü bir başarı elde etti. Ürünü ve sunduğu özellikleri etkili bir şekilde pazarlamak için yaratıcı stratejiler kullanmaya yönelik Spotify’ın cesur yaklaşımına bazı örnekler: Teşekkürler 2016, Garipti 2016, ünlülerin ölümleri, Brexit ve benzeri olaylarla dünya için tuhaf bir yıl oldu. Spotify, verileri kullanarak komik reklam panoları ile bundan faydalandı. Bu eğlenceli ton, yeni kullanıcıları çekmek için oluşturuldu.
2018 İçin Hedef Belirleme: Bu kampanya, 2018’de en çok kullanılan ve tümü hedeflere odaklanan hashtag’lerden ilham aldı: #lifegoals, #adulthoodgoals, #relationshipgoals. Vakaya ilginç bir başka açıdan bakan Spotify, kendi verilerini kullandı ve kendi 2018 hedeflerini oluşturdu. Örneğin, “Too Good at Goodbyes” Londra’da 910.925 kez dinlendi ve Spotify, yukarıdaki fotoğrafta da görülebileceği gibi “vedalarda çok daha az yetkin olmayı” hedefledi.
Spotify Wrapped: Spotify, hem genel hem de kişisel verilere odaklanan sarmalarla bir gelenek oluşturur. Yıl boyunca nasıl yaptığınızı görmek, hepimizin neşe ve merakla beklediği bir şeye dönüşüyor. Aslında bu artık bir kural. Spotify Wrapped gönderilerini arkadaşlarınızla paylaşmadan gelecek yıla başlayamazsınız .
Her Ruh Hali İçin Müzik: Yerinde ve komik bir memin çözemeyeceği bir şey var mı? Spotify memlerle gerçekten en iyi şeyi yaptı. Biz insanız. Biz hatalar yaparız. Biz karmaşıkız. Bunu çözemiyoruz. Spotify’da her ruh haline uygun şarkı var.
Gelecek İçin Oynatma Listesi: Spotify’ın 2023’teki pazarlama stratejisi, bir müzik zaman kapsülüdür . Vazoya, oyuncak ayıya, beslenme çantasına, şişeye, meşe palamudu ya da cebe koyacağınız her şarkıyla, “2023’te canlı dinlemeniz gereken bir şarkı” gibi özel anları anlatan birkaç şarkıdan oluşan bir çalma listesi oluşturuyorsunuz. Bu yeni özellik kalıcı bir pazarlama stratejisine dönüşebilir ancak gerçek önümüzdeki yıllarda kullanıcı verileri ile kendini gösterecektir.
Spotify, Windows, Linux ve Mac IO seçenekleriyle tarayıcı, mobil ve dizüstü bilgisayar uygulamasında çalışır; çoklu cihazlardaki kullanılabilirlik erişilebilirliği artırır. Herhangi bir işletim sisteminde veya cihazda kullanıcınız için erişilebilir olmak bir zorunluluktur. Küresel pazarlama, farklı teknoloji alışkanlıklarına sahip tüm insanlara hitap etmeli ve değişen cihazlarla yeni trendleri takip etmeyi gerektirmektedir.
Yaratıcılığı ve verileri bir araya getiren Spotify, yeni kullanıcıları karşılıyor ve onlara sürprizler sunuyor. Spotify her zaman yeni ve beklenmedik bir şeyin peşindedir.
Kullanıcıların isteklerini, arzularını ve alışkanlıklarını takip etmek ve bunları vurgulamak, pazarlama ekibini Spotify için yaratıcı stratejiler oluşturmaya yönlendirir. Alışılmadık bakış açıları, pazarlamanın ve reklam yapmanın eğlenceli ve organik büyümeye açık başka bir yolu olduğunu öğrenmemizi sağlıyor.
Kaynakça: https://digitalagencynetwork.com/spotifys-marketing-strategy-effective-marketing-campaigns/ https://www.britannica.com/biography/Daniel-Ek https://startuptalky.com/spotify_success_story/ https://en.wikipedia.org/wiki/Spotify#:~:text=Spotify%20was%20founded%20in%202006,spot%22%20and%20%22identify%22. https://history-biography.com/spotify/ Netflix - Playlist dizisi