10 Eylül 1964 yılında Çin’in Hangzhou eyaletinde doğan Çinli iş insanı Jack Ma, Alibaba Grubunun kurucu ortakları arasında yer alıyor. Jack Ma Çin’de Ma Yun olarak tanınıyor. Yatırım ve siyaset alanlarında da aktif rol oynayan Ma, 30 kere reddedildikten sonra cesur bir adım atmaya karar verdi. Verdiği röportajlarda KFC’de çalışmak için bile başvurduğunu söyleyen Çinli milyarder, başvuru yapan 24 kişi arasından kendisi hariç 23 kişinin kabul edildiğini söylüyor.
Hayata başarılı bir başlangıç yapmamış gibi görünse de internetin benzersiz dünyasını keşfetmesiyle hayatı değişti. 2020 yılında $43.6 milyar servetiyle bir zamanlar umutsuzca iş arayan Ma artık bir milyarder.
İş insanı kişiliğinin yanı sıra Jack Ma Vakfı sayesinde hayır işleri de yapıyor. Vakfın faaliyet gösterdiği ana alanlar eğitim, çevre ve kamu sağlığı. Jack Ma 2018 yılında Alibaba şirketinden ayrılarak tamamen vakıf tarafından yönetilen işlere odaklandı.
Jack Ma Eğitim Hayatı
Jack Ma, Hangzhou Uluslararası Otelinde çalışarak genç yaşından itibaren İngilizce öğrenmeye başladı. Günümüzde Hangzhou Üniversitesi olarak bilinen Hangzhou Öğretmen Enstitüsünden 1988 yılında mezun oldu. Bu sırada Harvard Üniversitesine başvurmaya başladı. Ancak Harvard Üniversitesi tarafından reddedildi. Daha sonra Hangzhou Dianzi Üniversitesinde İngilizce öğretmeni olarak işe başladı.
Jack Ma İş Hayatı
İlk mesleği İngilizce öğretmenliği olsa da Jack Ma kariyerinin ilk aşamalarında büyük zorluklar yaşadı. 1994 yılında Hangzhou Haibo Çeviri Bürosuna girmesiyle işler bir anda değişti. Büroda çalışırken interneti öğrendi. İnternetle tanıştıktan sonra Çin’i tanıtan çok basit bir internet sitesi oluşturdu. Bu internet sitesi sayesinde Çinli yatırımcılardan teklif aldı. Aslında aldığı bu teklifler, internetin tamamen farklı dünyanın kapılarını açabileceğini işaret etti. Fırsatları değerlendirmesini bilen Ma, ABD’de keşfettiği bu yeni dünyayı Çin’de uygulayabileceğini gördü.
1995 yılında internet Çin’de yaygın değildi. Bu nedenle bu alana yönelerek ve yardım alarak kendisini geliştirdi. İş hayatının ilerleyen aşamalarında Çinli şirketler için günümüzde amatör sayılabilecek ama zamanına göre çok etkileyici internet siteleri yapmaya başladı. 1998 ile 1999 yılları arasında Dış Ticaret ve Ekonomik İş Birliği Bakanlığına bağlı bir bilgi teknolojileri şirketinde çalıştı. 1999 yılında bu işten ayrılarak Alibaba Grubunu kurmak için yola çıktı. Bu yolcukta 17 arkadaşıyla birlikte daha önce denememiş bir şeyi denemeye başladı.
Jack Ma’nın 10 Kuralı
Times Dergisine verdiği bir röportajda hayata dair öğrendiği beş dersi şu şekilde sıraladı:
- Reddedilmeye alışın
- Hayallerinizi canlı tutun
- Kültür oluşturmaya odaklanın
- Eleştirileri görmezden gelin, pozitife odaklanın
- Her şeyden ilham alın
- Odağınızı asla kaybetmeyin
- Güzel bir isim seçin
- İlk önce müşteriye öncelik verin
- Şikayet etmeyin, fırsat arayın
- Tutkulu olun, sıkı çalışın
Ticaret Devi Alibaba
Ticaret devi Alibaba C2C, B2C ve B2B hizmetlerini veren bir teknoloji şirketi. Çok uluslu yapıya sahip olan şirket, başta e-ticaret olmak üzere perakende satış, teknoloji ve internet alanlarında da faaliyet gösteriyor. Şirketin dünya çapında en çok bilinen ve en çok kullanılan alt şirketi dünya e-ticaret devi AliExpress. C2C alanında Taobao ile hizmet veren grup B2C alanında da Tmall ile hizmet veriyor. Alışveriş kavramını baştan sona değiştiren Alibaba Grubu sadece Çin’de değil, dünyanın tüm ülkelerinde geniş bir kullanıcı kitlesine sahip.
Şirketin ismi 1001 Gece Masallarında yer alan Ali Baba ve Kırk Haramiler masalından geliyor. Alibaba grubu, 1999 yılında Goldman Sachs ve Softbank’tan $25 milyon yatırım aldı. 2020 yılında şirketin toplam değeri $56,152 milyar. Şirket, küçük işletmeleri destekleyerek dijital ekonominin tüm katılımcılarının kazanç sağlamasını amaçlıyor.
Alibaba Nasıl Dünya Devi Oldu?
Diğer tüm dünya devleri gibi Alibaba grubu da bir günde küresel bir e-ticaret devine dönmedi. İlk yapılan akıllıca yatırımı birbirini destekleyen ve güncel trendleri ön gören yatırımlar şirketin büyüyerek bugünkü boyutuna ulaşmasını sağladı. Jack Ma’nın ön görüsü ve rekabet etme arzusu da şirketin kısa zamanda büyük bir atılım geçirmesine yardımcı oldu.
- eBay’in Çin’e girmek için Taobao’yu satın alma teklifi Jack Ma tarafından reddedildi. O zamanlarda önemli bir fırsatı kaçırdığını düşünenler olsa da ilerleyen yıllarda Taobao ebay’i geride bırakmayı başardı. Başarının altında yatan diğer bir sır ise birden fazla alanda etkinlik göstermesi. E-ticaretin sadece işletmeden müşteriye olan ayağında değil, müşteriden müşteriye ve işletmeden işletmeye olan ayağında da faaliyet gösteriyor.
- Buna ek olarak Çin’in ucuz üretim gücü dünyanın dört bir yanında sağlanabiliyor. Alibaba’yı dünya devi yapan en önemli özellik Amerikalı bir ev hanımının sadece birkaç kelime yazarak Çin’den uygun fiyatlı olarak çaydanlık gibi basit ürünleri bile getirebilmesi.
- Ayrıca ilerleyen dönemlerde Taobao eTao isimli bir karşılaştırma sitesi de sundu. Bu siteyi kullanarak Amazon Çin, Nike Çin, Dangdang gibi sitelerde yer alan ürünleri karşılaştırmak mümkün oluyor. Kullanıcılar ürün satın almak istedikleri öncelikle o ürünün bulunduğu e-ticaret mağazasına değil Alibaba grubuna ait olan eTao sitesini ziyaret ediyor.
- Şirketin yatırımları sadece e-ticaret ve perakende sektörleriyle sınırlı değil. 2016 yılında sunulan ve daha sonra Fliggy adını alan Alitrip havayolu şirketleri için tasarlanmış bir online seyahat platformu. Şirketin amacı, gençleri hedef alarak tüm seyahat planlaması tek bir kanaldan yapmaya imkan tanımak.
-
2017 yılında ise sadece 30 dakikada teslimat hizmeti veren Hema isimli süpermarket zincirini açarak yeni bir perakende stratejisini yürürlüğe koydu.
- Ayrıca grubun yapay zeka ve bulut bilişim alanlarında da yatırımları bulunuyor. XuanTie 910 işlemcisi, City Brain gibi trafik sorununu çözme girişimleri be yapay zeka hızlandırıcısı şirketin bu alanda yaptığı yatırımlardan sadece bazılarını oluşturuyor.
- Tüm bunlara ek olarak hem kendi e-ticaret sitelerinde kullanılmak üzere hem de diğer e-ticaret sitelerine entegre edilmek üzere online ödeme yöntemleri üzerine çalışmalar gerçekleştiriyor. 2003 yılından beri hayatımızda olan Alipay bunlardan birisi. Alipay üzerinden yapılan ödeme ve ara gönderme işlemlerinden komisyon alınmıyor. Yuebao isimli finansal platform ise 2013 yılında Alipay tarafından sunuldu.
- Çinli mobil internet sağlayıcısı UCWeb şirketiyle birlikte Shenma adı verilen sadece mobile özel bir arama motoru sunuldu. Bu arama motorunun amacı, sürekli telefonlarını kullanan kişilerin hızlı bir şekilde arama yaparak istedikleri ürünlere ulaşmasını sağlamaktı.
- Tüm bunların yanı sıra Çin kültürünün çalışma azmi ve disiplini de şirketin büyümesinde büyük tol oynadı.
Jack Ma Hakkında Notlar
- Alibaba grubunun dışında Huayi Brothers ve Beijing Enlight Media şirketleriyle Çin eğlence sektöründe de yatırımları var.
- Çocukken çekirge toplayarak çekirgeleri savaştırıyordu. Çekirgelerin çıkardığı seslere göre çekirgenin türünü ve boyutunu ayırt edebiliyordu.
- Jack ismini mektup arkadaşından aldı. Çünkü mektup arkadaşı Ma Yun ismini telaffuz etmekte zorlanıyordu.
- Jack Ma’nın Çin Komünist Partisi üyesi olduğu iddia ediliyor.
- İnternet üzerinde yaptığı ilk aramada “bira” kelimesini aradı.
- Alibaba şirketinin ilk sloganı “Şimdi Değilse Ne Zaman? Ben Değilsem Kim?” şeklindeydi. Bu slogan şirketin temel değerleri ve çalışma şekli hakkında bilgi veriyor.
- Jack Ma herkesin günde 12 saat çalışması gerektiğini savunuyor. Savunduğu 996 sistemine göre sabah 9’dan akşam 9’a haftanın 6 günü boyunca çalışmak gerekiyor. Kimileri bunu insafsız ve insanlık dışı bulsa da belki de dünya devi olmak için gereken böyle bir çalışma düzenidir.
- Jack Ma’ya göre optimist olan herkes günün birinde fırsat elde edebilir.