Kriz, şirketlerin durumunu çoğu zaman olumsuz etkileyen, kontrolü zor ve genellikle geçmiş eksikler kaynaklı karmaşık dönemlerdir. Kriz nedir? Şirketlerin, eksi ve artılarını net bir şekilde gördükleri, kaos ve belirsizliğin ön plana çıktığı, tedirginliğin arttığı hassas dönemlerdir.
Kriz nedir? Geçmişte çözülmesi gerekirken çözülmeyen sorunların, geçmiş ve günümüzdeki hataların, yapılması gerekirken yapılmayan hamlelerin, aynı anda ve öngörülemez şekilde karşımıza çıkmasıdır. Ertelenen önemli işlerin, ihmal edilen kritik konuların karşımıza çıktığı önemli dönemlerdir.
Biliyorsunuz, Çince’de kriz kelimesi hem fırsat hem tehdit anlamına geliyor. Biz biraz daha olumlu tarafından yaklaşalım.
İnsanlar toplanmış, fabrikadaki büyük yangını meraklı gözlerle izliyorlarmış. Yılların emeğiyle kurulmuş koskoca fabrika, alevler arasında kalmış. Yanan fabrika, ampulün mucidi Edison’a aitmiş. Çevresindekiler ona bakıp, ağzından çıkacak ilk sözleri bekliyorlarmış.
Edison bu büyük yangın karşısında sadece şu 2 cümleyi söylemiş. “Neyse ki tüm hatalarımız da yanmış oldu. Artık yeniden başlayabiliriz.”
Kriz dönemlerinde karşımıza ne tür fırsatlar çıkar?
1)Gücünüzü bilirsiniz
Yüzmeye gittiğimiz günlerde bir büyüğümüz bizden daha önce suya girer. İleriye kadar gider ve suyun boyunu geçtiği yerde elini kaldırırdı. Biz buna boy verme derdik. Kriz dönemlerinde de aynı durum yaşanır. Yaşanan sıkıntılar, zorluklar sizin aslında ne kadar güçlü veya güçsüz olduğunuzu daha net gösterir. Bunun yanında rakibinizin de gücünü anlar hangi fırtınada ne kadar sallandığını görmüş olursunuz.
2)En iyi çalışanları işe alma fırsatı
Bu dönemlerde ilk dikkat edilen nokta maliyetlerdir. Yapılan uygulama da kemerleri sıkmaktır. Bu noktaya kadar doğru. Ama kemerleri nasıl sıkmalı Genelde şirketlerde kemer sıkmak deyince, ilk akla gelenlerden biri yüksek maaşlı çalışanlarla yolları ayırmaktır. Böyle olunca da nitelikli birçok çalışan kriz döneminde işsiz kalır. Akıllı şirketler bu çalışanları tespit eder, kadrolarına katarlar. Bu şekilde normalde birlikte çalışamayacakları insanlarla çalışma şansı yakalamış olurlar. Bu durum o çalışanları maliyet olarak görüp kaybeden şirketler için sonun başlangıcıdır.
Çünkü şirketlere parayı ne binalar, ne makinalar, ne de arsalar kazandırır. Asıl parayı nitelikli insan kaynağı kazandırır.
3)Başkalarının hatalarından yararlanabilirsiniz
“Akıllı insanlar başkalarının akılsızlıklarından yararlanırlar” diyor Jack Trout. Kriz dönemleri bir anlamda arabanın hızlandığı, yolun kayganlaştığı, frenlerin de tam tutmadığı dönemlerdir. O yüzden bu dönemde birçok kaza görebilirsiniz. Akıllı şirketler diğer şirketlerin yaptıkları bu hataları iyi analiz eder. Aynı hataları tekrarlamamaya çalışırlar.
Yaşamadan öğrenmiş olurlar ki bunun değeri paha biçilmezdir.
4)Daha öne çıkabilirsiniz
Bir Kızılderili atasözü derki “ Sular yükseldiğinde balıklar karıncaları, sular çekildiğinde karıncalar balıkları yer.” Suların yüksek olduğu dönemler; herkesin reklam yapabildiği, reklam bütçelerinin yüksek olduğu dönemler. Böyle olunca da birçok firma reklam verir. Fakat herkes bir şeyler söylediği için aralarından ciddi anlamda sıyrılan bir firma olmaz.
Kriz dönemlerinde ise tam tersi durum söz konusudur. Reklamlar gereksiz ve maliyet unsuru olarak görülür. Herkes reklam yapmaktan vazgeçer. Televizyonların ellerinde boş reklam alanları kalır. Reklam fiyatları düşer. Bu şartlarda reklam yapmayı kesmeyip, markasına yatırım yapan firmaların bilinirlik oranlarında ciddi artışlar meydana gelir. Çünkü herkes susmuş, onlar konuşmuş oluyor. Bu yüzden markalara, eğer dengeli bir şekilde ve nakit akışını kontrol ederek kriz dönemine girerlerse, reklam yapmayı kesmemelerini öneririm.
5)Eskisine göre daha güçlü olursunuz
Vücut geliştirmecilerin kaslarını nasıl şişirdiklerini merak ederdim. Bir arkadaşımla bu konuyu konuştuğumda kasların zorlandıkça şişmeye başladığını yapılan hareketler sonucu bu zorlanmaların gerçekleştiğini söyledi. Yani kas yapmak için zorlanmak, baskı uygulamak gerekiyor.
Kriz dönemleri de bu baskı için en uygun dönem. En fazla zorlandığınız, bazen sarsıldığınız dönemler. Hem eksiklerinizi görüp düzeltme şansınız var. Hem de daha iyisini yapma fırsatı. Genel olarak kriz dönemlerini başarıyla atlatan firmaların kriz sonrasında hızlı büyümeler yaşadığını görürüz. Bunun nedeni kriz döneminde, kriz sonrasında kullanacağız kasların gelişmiş olmasıdır.
Kriz dönemleri aslında hiç yaşanmasını istemediğimiz dönemler. Bardağın dolu tarafından baktığınızda ise birçok fırsatı içinde barındırıyor.
Önemli olan bu fırsatları görebilen gözlere sahip olmak…