Deneyim pazarlaması, tüketicinin aklında olumlu ve kalıcı bir deneyime sebep olan, bir dizi uyaran oluşturmaktan meydana gelen bir pazarlama stratejisidir diyebiliriz. Deneyimsel pazarlama, ürün, marka ya da şirket ile tüketicileri arasında çok olumlu bir duygusal bağ oluşturur. Peki, tam olarak deneyim pazarlaması nedir? Bu pazarlama çeşidiyle ilgili bilinmesi gerekenleri yakından inceleyelim.
Deneyim Pazarlaması Ne Demektir?
Deneyim pazarlaması nedir? Deneyim pazarlaması, duygular, fikirler, eylemler ve hoş duygular üreten duyumlardan kaynaklanan olumlu bir deneyim yoluyla gerçekleşir. Bir marka ile hedeflediği tüketiciler arasında güçlü, kalıcı ve derin bir duygusal bağ kurmayı amaçlayan çok sayıda uygulamadır. Bir bakıma deneyimsel pazarlama, bir insan ilişkisini taklit etmeye çalışır ve bu nedenle marka, kendisi ve hedef kitlesi arasında doğrudan his yaratmaya odaklanır.
Başka bir deyişle, satmak istediğiniz ürün veya hizmet, gerçekte temsil ettiğinin çok ötesine geçer ve temsil ettiği şey için daha değerlidir. Duygularla dolu bu tür deneyimsel pazarlamada, bir duygu üretebilecek ve belirli bir şeye karşı istek ve zevk almamıza neden olabilecek her şey bir araya getiriliyor. Esasen tüm bunlar sesler, kokular, görüntüler, anılar vb. yoluyla gerçekleşebilir. Bize olumlu bir duyguya neden olabilecek herhangi bir şey deneyim pazarlamasını destekleyebilir.
Amacı Bakımından Deneyim Pazarlaması Nedir?
Deneyimsel pazarlamanın amacı, tüketicilere hoş ve akılda kalıcı şeyler hissettirmektir. Bu sebeple de hedef kitleyi çok iyi tanımak ve tanımlamak çok ama çok önemlidir. Örneğin bazı insanların hoş buldukları başkaları için tamamen tatsız olabilir. Ayrıca, bu pazarlama türünün bir diğer özelliği, tüketicilerin katılımını zorlamaması, aksine gönüllü olarak yaklaşmaları için gerekli çekiciliği yaratmasıdır.
Geleneksel olarak çevrimdışı pazarlama ile daha çok ilişkilendirilmesine rağmen, yıllar içinde deneyimsel pazarlama ve dijital pazarlama arasındaki ilişki daha da yakınlaştı. Örneğin, bir deneyim pazarlama eyleminin baş kahramanları olan pek çok kişi, bunu sosyal ağları aracılığıyla yayar ve böylece de marka etrafında dijital sohbeti teşvik eder.
Türleri Bakımından Deneyim Pazarlaması Nedir?
Beş tür deneyimsel pazarlama çeşidi bulunmaktadır. Bunları şöyle sıralayalım:
Duyusal Pazarlama
Görme, işitme, dokunma, tatma ve/veya koku alma yoluyla duyusal deneyimler üretmeyi amaçlar. Temel amacı, bir markayı diğerlerinden farklı kılmak, ürünlerine değer katmak ve bilinçli olarak müşteriler üzerinde belirli bir izlenim bırakmaktır.
Duygusal Pazarlaması
Adından da anlaşılacağı gibi, güçlü bir duyuşsal bileşene sahip deneyimler yoluyla belirli zihin durumlarını teşvik etmek için müşterilerin duygu ve düşüncelerini hedefler. Bu tür bir pazarlamanın etkili olması için istenen yanıtı oluşturmak maksadıyla hangi uyaranların uygun olduğuna dair derin bir anlayışa sahip olmak gerekir.
Düşünce Pazarlaması
Problem çözmeyi davet eden ve tüketicilerin entelektüel ve yaratıcı yeteneklerine hitap eden bilişsel deneyimlerin tasarımı ile karakterize edilir. Teknolojiyle ilgili markalar tarafından yaygın olarak kullanılmaktadır, ancak izleyicilerine eğlenceli ve/veya zorlu bir etkileşim sunmak isteyen tüm işletmeler için mevcut bir kaynaktır.
Davranışsal Pazarlama
Burada, tüketici kelimenin tam anlamıyla davranışlarını ve vücut dilini ortaya koyarak, bir yenilik duygusu ve günlük deneyimin zenginleştirilmesini sunan marka önerisine aktif olarak katılmak zorundadır. Böylece ideal bir deneyim pazarlaması elde edilmiş olunur.
İlişkisel Pazarlama
Bu kategori, öncekilerin tümünün unsurlarına dayanır ve aynı zamanda, bir kişinin bir topluluğun veya referans grubunun bir parçası hissetme ve o grup içinde değere katkıda bulunma arzusuna işaret ettiğinden, yalnızca bireysel deneyimi aşar.
Deneyim Pazarlamasının Faydaları
Deneyim pazarlaması nedir açıkladık. Şimdi de deneyim pazarlamasının faydalarından bahsedelim:
- Bu pazarlama çeşidi, potansiyel ve mevcut müşterilerin tüm evrenini değil, belirli bir segmenti hedeflediğinden, hedeflediklerini özel hissettirir. Bu, marka ile eylemin alıcıları arasındaki bağı derinleştirmeye destek olur.
- Başlangıçtaki bu sınırlı kapsama rağmen, deneyim hassasiyetle tasarlanır ve yürütülürse, gönüllü olarak yaygınlaştırılmasından sorumlu olanlar, içinde yer alan aynı tüketiciler olacaktır. Sonuç olarak, aynı eylemle iki hedefe ulaşılır: istenen gruba ulaşmak ve aynı zamanda çok daha geniş bir kitleye erişebilmek.
- Deneyim pazarlaması alıcının yolculuğunun belirli bir anına bağlı değildir. Bu da şunu ifade ediyor: Satın alma öncesinde, sırasında veya sonrasında deneyimsel pazarlama uygulamak mümkündür. Bu nedenle, çok çeşitli amaçlara uygundur.
- Mevcut müşterilerin sadakatini ve bağlılığın artmasını destekler.
- Müşteri deneyimini zenginleştirir.
- Bir ürün ya da hizmetin tüketicinin hayatına katabileceği değeri yaratıcı ve doğrudan bir şekilde ortaya koyar.
- Bir markayı insanlaştırmak için en etkili kaynaklardan biridir.
- Her tüketicinin zihninde, markanın ilişkilendirilmek istediği kavramlarla olan bağlantıyı güçlendirir.
Deneyim Pazarlaması Adımları Nelerdir?
Uygulanışı bakımından deneyim pazarlaması nedir detaylıca anlatalım:
Müşteri/Tüketici Analizi
Başlangıç olarak, herhangi bir deneyimsel pazarlama stratejisi tasarlamadan ve uygulamadan önce şirket, tüketicinin faaliyet gösterdiği ve maruz kaldığı sosyal ve ekonomik bağlamı araştırmalı, bunları iyi bir şekilde analiz etmelidir.
Stratejilerin Oluşturulması
Daha sonra strateji, tüketicinin içinde hareket ettiği çevrenin yönleri hakkındaki bilgiler zaten mevcut olduktan sonra tasarlanır. Böylece, stratejik olarak seçilmiş müşterilerden oluşan hedef grup üzerinde olumlu bir etkiye sahip olabilecek deneyim türleri formüle edilir. Seçilen strateji, şirketin sahip olmayı umduğu konumlandırma türüne ve sunmayı umduğu deneyimin değerine uygun olmalıdır.
Deneyim
Son olarak, müşteriler veyahut tüketiciler için tatmin edici deneyimler tasarlanır. Deneyim, mal ve hizmetlerin satın alma ve tüketim anlarını zenginleştirebilmelidir. Deneyimler, duyumlar, duygular, yaşam tarzı, düşünceler ve ilişkiler gibi farklı unsurları içermelidir. Bu, farklı deneyim türleri oluşturmak için gerekli bir durumdur. Müşteri sadakatini sağlamak için bu deneyimlerin akılda kalıcı olması gerekir. Elbette insanlar rasyonel ve duygusal bir unsur içeren kararlar alırlar.
Fotoğraf: pexels
Deneyim Pazarlaması Örnekleri Nelerdir?
Örneklerle deneyim pazarlaması nedir diyenler için şunlardan söz edebiliriz:
Hayalet Avcıları: Marhmallow Man
2016 senesinde Londra Waterloo istasyonunda hoş bir sürpriz yapılmış ve insanlar karşılarında Ghostbusters filminin sevilen karakteri Marsmallow Man’i görmüşlerdi. Serinin 2016 filminden evvel çok iyi bir deneyim yaşanmıştı. Bu durum tamamen beklenmeyen bir pazarlama deneyimi olarak dikkat çekiyor.
Samsung Stüdyoları-2012 Olimpiyatları
Deneyim pazarlamasından yararlanan bir diğer marka da Samsung oluyor. 2012 Olimpiyatları sırasında marka, Galaxy S3 ve Galaxy Note ürünlerini stüdyo ile tanıtmıştı. Ayrıca, stüdyoda yer alan telefonlar ile olimpiyat oyunları oynatılmıştı.
IKEA Pijama Partisi
Deneyim pazarlamasını sıklıkla kullanan markalarından biri de şüphesiz ki IKEA. 2011 senesinde marka, Essex mağazasında pijama partisi düzenlemişti. Pek çok etkinliğin yapıldığı bu partide masaj ve manikür gibi hizmetler de sunulmuştu. Ayrıca katılımcılara IKEA’nin yatakları da tanıtılmıştı.
Nutella
2017 senesinde ülkemizden aldığı fındık oranının bir kısmını çeşitli ülkelerden tedarik edeceğini duyuran marka, sergilemiş olduğu oyunlaştırma yöntemi ile de öne çıkıyor ve bu durum tam olarak deneyim pazarlaması örneği olarak bir adım öne çıkıyor.